Acil aydınlatma sistemi; normal aydınlatma sisteminin yangın, deprem, terör, sabotaj gibi nedenlerle devredışı kalması sonucu derhal devreye girerek insanların güvenli bir şekilde tahliye edilmesini sağlayan ikincil bir aydınlatma türüdür.
Acil aydınlatma sisteminin öncelikli amacı güvenli bir tahliye sağlayarak, can kaybını önlemektir. Acil aydınlatma sistemi; insanların binadan sendelemeden, tökezlemeden, engellere takılmadan, yerlere düşmeden, yaralanmadan, ezilmeden, paniğe kapılmadan, aşırı kalabalık ve yığılma gerçekleşmeden hızlı ve emniyetli bir şekilde tahliye edilmesini, yangın alarm ve söndürme cihazları ile ilk yardım donanımının farkedilmesini sağlamalı, riskli alanlarda oluşabilecek kazaları önlemelidir.
Acil aydınlatma normal şartlarda gereksinimi hisseedilen bir aydınlatma türü değildir. Ancak acil bir durumda gerektiği gibi çalışmalıdır. Herhangi bir şekilde çalışmaması durumunda bunun riski insan hayatıdır. Acil aydınlatmayı, d,ğer aydınlatma türlerinden ayıran en önemli özellik budur.
Ülkemizde Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik ve TS/EN/IEC 50172 Standardı gereği bina kullanıcısı/ sahibi acil aydınlatma sistemini periyodik olarak test etmeli veya ettirmeli ve herhangibir olumsuz durum yaşanması halinde kendi menfaatleri açısından gereken tüm belgeleri resmi ve yasal mercilere sunacak şekilde saklamalıdır. Tüm işlemler bu konuda yetkili ve bilgili bir kişi/kurum tarafından yapılmalı ve sonuçları kaydedilmelidir.
Periyodik olarak yapılan test kayıtları bir kayıt defterinde tutulabilceği gibi testler bir otomasyon sistemi sayesinde merkezi bir noktadan otomatik olarak yapılıyorsa, olay kayıtları ve test sonuçları bilgisayarda muhafaza edilmelidir. Her durumda ilgili kayıtlarının yedekleri ayda bir ayrı bir ortama alınarak muhafaza edilmeli, ancak saklanması gereken bu evrakların acil bir durumda hasar görmemesi için tedbirler alınmalıdır (mesela buluta yedekleme, binadan başka bir ortamda saklama gibi)
Acil Aydınlatma ürünlerinde zaman içinde ortaya çıkabilecek lamba, şarj, batarya arızası gibi arızaları merkezi olarak izlemek, hatta bu cihazları yine bir merkezden istendiği gibi test ve/veya kontrol etmek açısından artık bir Dünya Standardı haline gelen DALI (Digital Addressable Lighting Interface) sistemi öne çıkmaktadır. DALI ağına bağlı olan armatürlerin zaman içinde oluşacak arızası merkezden izlenerek kısa sürede müdahalalaeri yapılır ve bu sayede binada sistemin düzgün ve sürdürülebilir bir şekilde ayakta kalması sağlanmış olur.
EEC ELECTRONICS markalı DALI uyumlu Acil Aydınlatma ürünleri aşağıdaki standartlara uygundur.
EN 62386 (DALI Sistem)
EN 61347-2-7 (Armatür içinde bulunan sürücü)
EN 60598-2-22 (Armatür)
EN 61951 (Batarya)
EN 62384 (Fotobiyolojik Güvenlik)
DALI Hattı Bağlı İken Çalışma Modu (Normal Çalışma)
Cihazlara DALI hattı bağlı iken sistem ile haberleşerek uyumlu olarak çalışır. Cihazın durumu merkezden izlenebilir. Fonksiyon Testi ve Süre Testi otomatik olarak başlatılır, isteniyorsa manuel olarak cihaz üzerinden veya merkezden de başlatılabilir. Bir arıza durumunda lokal göstergeler üzerinden görsel uyarılar verilirken artıza durumu merkezden de izlenir.
DALI Hattı Bağlı Değil İken Çalışma Modu (Self Test Modu, DALI hattı kopuk iken çalışma)
DALI data hattında oluşan bir arıza dolayısıyla sisteme bağlı olmayan cihazlar sistem tarafından bağlantı arızası şeklinde algılanır. Bu cihazlar sisteme bağlı olmadığı anlarda otomatik olarak Self-Test moduna geçerler ve bağımsız olarak çalışmasını sürdürürler.
Bu durumda Fonksiyon Testi ve Süre Testi cihaz üzerinden otomatik olarak başlatılır ve bir arıza varsa lokal göstergeler üzerinden görsel uyarılar verilir.
Çift Renkli LED (Kırmızı/Yeşil)
Cihazın durumunu lokal olarak göstermek için cihaz üzerinde Kırmızı/Yeşil çift renkli LED bulunmaktadır. Normalde yeşil yanan LED bir problem durumunda kırmızı renkte sürekli veya kısa/hızlı aralıklarla kırpışarak yanar ve cihazın arıza durumunu lokal olarak bildirir.
Sürekli yanan yeşil : Normal Çalışma (10 saniyede bir kırpışır)
Yavaş tempoda yanıp sönen yeşil : Test işlemi yapılıyor
Yavaş tempoda yanıp sönen kırmızı : Akü bağlı değil
Hızlı tempoda yanıp sönen kırmızı : Akü arızası
Sürekli yanan kırmızı : Lamba arızası
Hızlı tempoda yanıp sönen kırmızı ve yeşil : Adresleme modu (başlangıçta adres alırken)
Fonksiyon Testi
Işık kaynağının bataryadan çalışmasını görmek açısından, kısa süre ile yapılan bir testtir. 15 günde bir ve 60 saniye süre ile otomatik olarak yapılır. İstenirse cihazın üzerinde bulunan Test Butonu sayesinde manuel olarak ya da otomasyon sistemi üzerinden de yapılabilir.
Süre Testi
Cihazın çalışmasının yanı sıra aküden yanma süresinin de ölçüldügü bir testtir. Yılda bir kez otomatik olarak yapılır. İstenirse cihazın üzerinde bulunan Test Butonu sayesinde manuel olarak ya da otomasyon sistemi üzerinden de yapılabilir.
Testlerin Başlatılması
Testler 3 şekilde başlatılabilir;
Armatür üzerinden Manuel Olarak : Armatür üzerinden manuel olarak başlatılabilir.
DALI Sistem üzerinden : DALI sistemden gönderilen DALI test komutları ile başlatılabilir.
Sistem ve Lokal LED Göstergeler aşağıdaki arızalar durumunda uyarı verir.
Lamba Arızası
Testler sırasında bir LAMBA ARIZASI (kısa devre / açık devre) algıladığı anda DALI sistemine bilgi verilir ve lokal LED gösterge kırmızı renkte yanarak uyarı verir.
Batarya Arızası
Testler sırasında bir BATARYA ARIZASI algıladığı algıladığı anda DALI sistemine bilgi verilir ve lokal LED gösterge kırmızı renkte hızlı tempoda yanıp sönerek uyarı verir.
Batarya Bağlı Değil
BATARYA bağlı değil ise DALI sistemine bilgi verilir ve lokal LED gösterge kırmızı renkte yavaş tempoda yanıp sönerek uyarı verir.
Cihazlar sistem üzerinden gruplanarak üzerlerinde bir grup halinde işlemler yapılabilir. Mesela belli bir bölgedeki cihazlar belli bir zamanda test işlemine alınabilir.
Aşağıdaki olaylar ve kontrollar sistem tarafından izlenebilir; (Liste çok daha fazladır, önemli olanlar yazılmıştır.)
Cihazın durumu normal
Cihazın bağlı olduğu grup
Lamba yanıyor
Lamba arızası
Batarya seviyesi (%)
Batarya arızası
Batarya bağlı değil
Cihaz tanımlama modunu başlatma (adresleme)
Fonksiyon Testi’ni başlatma
Süre Testi’ni başlatma
Cihazı Rest Moduna alma ve çıkarma
Cihazı Inhibit Moduna alma ve çıkarma
Cihazlara şebeke beslemesi için kesintisiz faz/nötr hattı çekilmelidir. Sürekli yanacak (EXIT tipi) cihazlar için 3 damarlı kablo çekilmelidir (1- Faz, 2-Nötr, 3-toprak)
Lambası kapatılıp açılabilecek acil aydınlatma cihazlar için (Kitli Armatür gibi) 4 damarlı çekilmelidir. (1- Anahtarlanan faz 2- Kesintisiz faz 3- Nötr 4- Toprak ) Anahtarlanan faz ile sürekli faz aynı faz olmalıdır.
Cihazlara çekilen DALI data kabloları seri, yıldız veya her ikisi de olacak şekilde istendiği gibi yapılabilir.
DALI data kablosu için en az 2x1.5mm² kablo çekilmelidir. Kablo uzunluğu 300 metre’yei aşmamalıdır. DALI data bağlantısı için (+) veya (-) polarizasyon söz konusu değildir, istendiği şekilde bağlanabilir.
Bir DALI ara besleme ve kontrol ünitesine kimi sistemlerde 64, kimi sistemlerde de 128 adet cihaz bağlanabilir.
Eğer armatürde normal aydınlatma da DALI otomasyonu ile kontrol edilecekse, normal aydınlatma için bir adres, acil aydınlatma için de bir adres olmak üzere iki adres gereklidir.
Otomasyon konusunda senaryo, tesisat ve sistemin kaabiliyeti açısından daha fazla bilgi için otomasyon işini yapan firmadan bilgi alınmalıdır.
DALI’den KNX sistemine geçiş için DALI-KNX Gateway (DALI KNX geçiş modülü) bağlanmalıdır.
Şirketimiz kendi uzmanlık alanı dolayısıyla DALI otomasyon sistemi ile uyumlu “Acil Aydınlatma” ürünleri üretmektedir. DALI veya KNX otomasyon işi başka bir uzmanlık alanıdır. Tüm dünyada olduğu gibi biz de bir armatür üreticisi olarak otomasyon işini kendimiz yapmıyoruz. Bu cihazların otomasyon sistemine entegrasyonunun Otomasyon Firması tarafından yapılmasını tavsiye ediyoruz. DALI zaten uluslararası standartta bir protokol olduğu için armatür veya otomasyon tarafında hangi marka olursa olsun bunlar birbiri ile uyumlu olarak çalışacaktır. Sorularınız için bizi aramaktan çekinmeyiniz.